بنا به
گفته بیوک جامعی نویسندهی کتاب آشنایی با آثار و
ابنیه تاریخی اردبیل و بررسیهای باستانشناسان، قدمت
این بنای تاریخی به دوره سلجوقیان برمیگردد اما در
دوران ایلخانی برای آخرین بار مورد بازسازی قرار گرفته
است. همچنین این بنای تاریخی در کنار معبدی قرار گرفته
و ساختمان پیشین این مسجد مربوط به آتشکده بودهاست.
مسجد جمعه شامل حیاط و ایوان و طاق باشکوهی بوده که در
حمله مغولها خراب شده و فعلاً قسمتی از مسجد سالم است.
این بنا
جهت استفاده نمازگزاران به 3 بخش پایه منارهای که در
فاصلهی کمی از مسجد قرار دارد، مسجد تیرپوش که روی 9
ستون چوبی قرار گرفته که ستونهای چوبی بر روی بنیانهای
غیرمنظم برقرار شده است، مسجد قدیم که نقشه و طرح این
مسجد در ردیف مساجد با 4 تاق و ایوان است. این ترکیب
در اوایل قرون اسلامی تنها به شکل 4 تاق بوده که به
مرور زمان به شکل حال درآمده است، تقسیم شده است. اصل
بنای فعلی مسجد، در زمان خلافت سلجوقيان، بر روی
بقايای قدیمیتری ساخته شده که در نتيجهی هجوم مغول،
حدود سال 620 هجری، ويران و در حدود سال 650 هجری
دوباره مرمت شده است.